Door [Kyra Leopold]
Bij het ouder worden is de kans op vallen groter. Vallen kan vervelende gevolgen hebben. Met wat geluk houdt u er alleen een schaafwond of een blauwe plek aan over. Maar vaak zijn de gevolgen ernstiger. Om vallen te voorkomen kan proprioceptie training een uitkomst bieden.
Valgevaar bij artrose
Ongeveer 30 procent van de zelfstandig wonende ouderen boven de 65 jaar val ten minste één keer per jaar.[1] Dit geldt ook voor de helft van de verpleeg- en verzorgingshuisbewoners. In 40 tot 60 procent van de gevallen leidt een valpartij tot een lichamelijk letsel. Artrose is één van de risico factoren van vallen. Bij artrose kunnen de spieren rondom het gewricht minder sterk worden. Daardoor kan het gewricht zijn stevigheid en stabiliteit verliezen. Doordat de spieren minder kracht hebben, worden pezen meer belast en ontstaat er pijn. Pijn en instabiliteit vergroten de kans om te vallen.
Proprio… Wat?
Proprioceptie training omvat vooral stabiliteits- en coördinatieoefeningen. Deze oefeningen stimuleert het motorisch leren, het behouden van een goede houding en balans en vergroot de controle over het eigen lichaam. Eerdere onderzoeken suggereerden een mogelijk verband tussen een gestoorde proprioceptie van de knie tijdens de veranderingen bij artrose. [2] Naarmate de kniespieren, pezen en gewrichtscapsules meer beschadigd raakten, nam het proprioceptieve gevoel af.
Resultaten
Uit een meta-analyse met 558 patiënten bleek dat bij mensen met knieartrose de proprioceptieve training pijn kan verlichten.[3] Ook was het lichamelijk functioneren tijdens de dagelijkse activiteiten verbeterd. De grootste verbetering in balans en spierkracht is als de patiënt 3 tot 4 keer per week oefent, waarbij een sessie minimaal een half uur duurt.
Hoe test ik mijn proprioceptie?
Duim-test
Uw ogen zijn gesloten. Iemand anders plaatst jouw handen in een bepaalde positie. Vervolgens vraagt diegene jou om de geplaatste duim met je andere duim en wijsvinger vast te pakken terwijl je je ogen gesloten houdt.
Duim-vingertest
De bedoeling is om met uw duim elke vinger aan te raken. Begin hierbij bij de wijsvinger en ga richting de pink. Als u niet in één keer alle vingers opeenvolgend kan aanraken kan er sprake zijn van verminderde proprioceptie.
Romberg-test
Om deze test te doen, sta je 30 seconden zonder ondersteuning met je hielen tegen elkaar en je ogen dicht. Verlies je je evenwicht, dan kan sprake zijn van een verminderde proprioceptie. Bent u al eerder gevallen? Sla deze test dan over.
Merkt u dat de oefeningen lastig gaan? Neem dan contact met ons op.
[1] Vallen en ouderdom – UMC Utrecht. (z.d.). https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekte/vallen
[2] Barrett DS, Cobb AG, Bentley G. Joint proprioception in normal, osteoarthritic and replaced knees. J Bone Joint Surg Br. 1991;73(1):53–56.
[3] Jeong, H. J., Lee, S. K., Jee, H., Song, J., Chang, H., & Lee, S. H. (2019). Proprioceptive Training and Outcomes of Patients With Knee Osteoarthritis: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Journal of Athletic Training, 54(4), 418–428. https://doi.org/10.4085/1062-6050-329-17
[4] Picture; Marcus Aurelius
